Warning, incoming rant:
Ef við yfirfærum flest útboð yfir á t.d. heimilisþrif, sem sannarlega er hægt að kaupa sem aðkeypta þjónustu, þá fara langflest útboð svona fram:
Útboðslýsing skrifaði:Þjónustukaupa dreymir um fallegt heimili, þar sem rykkornin aldrei falla. Núverandi heimili er bara í meðallagi, ekkert sérstaklega mikið drasl, en þrjú börn á aldrinum 11 til 15.
Æskilegt væri að þurrkað væri af 2x í viku, skúrað 1x í viku, og að heimilistæki eins og ofnar væru þrifin aðra hverja viku.
Þvott þarf að þvo daglega, sömuleiðis uppvask og röðun í uppþvottavél.
Athugið að síðan 2006 vantar 3 glugga á húsið, einn af þeim snýr að þungri umferðargötu og því mikið ryk og sandur sem kemur þar inn.
Bjóðandi skal bjóða í samkvæmt neðangreindu formi.
Verðmat gildir 99,5% og hárlitur 0,5%.
Form:
1x Uppvask á fjögurra mánaða fresti, hámark 1klst unnið í senn; Verð: _______ Kr.
Nú hlaupa til allir sem geta boðið, og bjóða í 1 klst vinnu á 4 mánaða fresti, eða 15 mínútur að mánuði að meðaltali.
Það er það eina sem útboðið fór fram á.
Það að hafa tugi blaðsíðna um væntingar og þrár sem einhvern formála í útboðslýsingu, bara til þess að hafa svo raunkröfur að engu og að láta bjóðanda fylla út eina eða tvær línur í excel skjali um einingarverð sem er ekki í neinu samhangi við útboðslýsingu er bara allt of fáránlega algengt.
Að öllu jafna hefur svo bjóðandi samband við verkkaupa, og bíður upp á auka þjónustu til að uppfylla drauma og þrár, og oftar en ekki svarar verkkaupi: "Nei takk, of dýrt, tími því ekki."
En svo, tveimur árum seinna, þegar enginn hefur skúrað, þvegið þvott, eða þurrkað af, kemur upp mygla í húsinu, og það kemst í fréttirnar.
Og þá segja allir: "Úff... hann Jói Hreingerningarmaður var nú með þetta hús í Þrif-as-a-Service, þetta er svo metnaðarlaust."
En... Jói gerði það sem honum var borgað fyrir að gera, og jafnvel meira til, en eigandi hússins vildi bara ekkert borga fyrir nein þrif.
Í sumum tilfellum, þá býr jafnvel annar hreingerningarmaður á heimilinu, og hann ætlar sko að láta ljós sitt skína líka.
Og alltaf þegar Jói bendir á að nú sé kominn tími til að skúra, þá hoppar viðkomandi upp og segir: "Nei takk, ég sé um að skúra, sjáumst næst."
Viðkomandi skúrar samt bara aldrei.
En einusinni missti hann blauta tusku á gólfið, og hugsaði með sér: "þetta er svona næstumþví eins og að skúra, merkjum þá bara við að ég hafi skúrað á þessu ári."
Næst þegar Jói hreingerningarmaður mætir, og bendir aftur á að það þurfi að skúra, verður viðkomandi reiður og segir Jóa að hætta að skipta sér af þessu, þetta sé ekki hans mál, ekki partur af samningnum, og hann geti nú bara farið og vaskað upp í þennan klukkutíma sem hann hefur, takkfyrirbless.
Þannig að þegar maður heyrir af svona málum, hvort sem um er að ræða þjónustufrávik eða öryggisfrávik, eða jafnvel bara óánægju með samning, þá þarf að spyrja sig að því hvar er rót vandans í þessu?
(Fyrir utan að það sem að jafnaði kemur fram í fréttamiðlum er yfirleitt bara 2,5% af sannleikanum og restin er guesswork og uppfylling.)
Ég er amk búinn að sjá svona samninga/samningsdrög/útboð nógu oft til þessa að ég hugsa bara með mér: Þetta er leiðindamál, en það er ekki nokkur leið að hægt sé að mynda sér almennilega skoðun á þessu út frá fréttaflutning einum og sér.
Það er yfirleitt vilji hjá flestum ef ekki öllum þjónustuaðilum að sinna rekstrarsamningum eins vel og verkkaupi vill greiða fyrir, því það eykur bara líkurnar á því að samningurinn sé framlengdur og verður grunnur að löngu viðskiptasambandi.